Testen en certificeren
Voor fabrikanten van elektronische hardware in de beveiligings- en gebouwautomatiseringssector zijn internationale certificeringseisen van essentieel belang. Niet alleen zijn ze in veel gevallen wettelijk verplicht om toegang te krijgen tot specifieke markten, ze vormen ook een belangrijke kwaliteitsindicatie voor afnemers, distributeurs en projectpartners. Dit geldt in het bijzonder voor low-voltage apparatuur zoals toegangscontrolepanelen, kaartlezers, displays en controllers.
De eisen verschillen per regio en kennen uiteenlopende toetsingsmethodes. Waar in Europa een CE-markering op basis van zelfverklaring voldoende is, stellen markten zoals China, Japan en de VS aanvullende eisen aan veiligheid, EMC, materiaalgebruik en documentatie. In dit artikel worden de belangrijkste certificeringen uiteengezet, gerangschikt op relevantie voor Europese fabrikanten die actief zijn in de EU, de VS en in mindere mate andere regio’s zoals Rusland, China en Japan. Er wordt ingegaan op het toepassingsgebied, de subcategorieën, het certificeringsproces, de juridische status en de relevante testinstanties.
CE-markering (Europa)
De CE-markering is geen keurmerk, maar een wettelijke vereiste. De afkorting staat voor Conformité Européenne en toont aan dat een product voldoet aan de essentiële eisen van Europese richtlijnen. Voor fabrikanten van elektronische hardware binnen beveiliging en gebouwautomatisering is CE dé toegangspoort tot de Europese markt. De CE-markering is een wettelijk verplichte aanduiding voor producten die binnen de Europese Economische Ruimte op de markt worden gebracht. CE geeft aan dat het product voldoet aan alle relevante Europese richtlijnen, en vormt daarmee de juridische basis voor markttoelating. Voor beveiligingshardware zijn met name de volgende richtlijnen van toepassing:
- LVD (2014/35/EU): De laagspanningsrichtlijn eist elektrische veiligheid voor apparaten tussen 50–1000V AC en 75–1500V DC. Denk hierbij aan voedingen, relaismodules en controllers.
- EMC (2014/30/EU): Richt zich op elektromagnetische compatibiliteit: apparatuur mag geen storing veroorzaken of gevoelig zijn voor storing van andere apparaten. Relevante testen zijn emissiemetingen (radiated/conducted emissions) en immuniteitstesten (ESD, surge, burst).
- RED (2014/53/EU): Dekt radioapparatuur, zoals wifi-kaartlezers of 4G-modules. Testen omvatten RF-output, spectrumgebruik en storingsvrij gedrag binnen het radiospectrum.
- RoHS (2011/65/EU): Verplicht beperking van gevaarlijke stoffen zoals lood, cadmium, kwik en broomhoudende vlamvertragers.
CE-certificering betekent in feite dat het product:
- Elektrisch veilig is (bijv. kortsluitvast, vlamvertragend),
- Geen ongewenste elektromagnetische storingen veroorzaakt of ontvangt,
- Milieuwetgeving (zoals RoHS) respecteert,
- Draadloze communicatie conform EU-regels gebruikt.
CE-certificering gebeurt via een conformiteitsverklaring van de fabrikant (DoC – Declaration of Conformity). Alleen bij bepaalde producten (vooral onder RED) is een Notified Body verplicht. De meeste producten binnen beveiliging vallen onder zelfcertificering, maar moeten wel getest worden volgens geharmoniseerde normen zoals:
- EN 62368-1 voor AV/IT-apparatuur (vervanger van EN 60950-1 en EN 60065)
- EN 50130-4 voor EMC van alarmsystemen
- EN 61000-6-2/-6-4 voor industriële EMC-toepassingen
Testen mag bij elk laboratorium dat werkt volgens de geharmoniseerde normen – veel fabrikanten gebruiken Eurofins, SGS, Dekra of TÜV SÜD.
Meer informatie: https://single-market-economy.ec.europa.eu/single-market/ce-marking_en
RoHS – beperking van gevaarlijke stoffen
De RoHS-richtlijn is integraal onderdeel van CE en verplicht fabrikanten om het gebruik van schadelijke stoffen in elektrische en elektronische apparatuur te minimaliseren. Concreet gaat het om beperkingen op onder meer lood (Pb), kwik (Hg), cadmium (Cd), zeswaardig chroom (Cr6+) en enkele broomhoudende vlamvertragers (PBB, PBDE).
Om aan RoHS te voldoen, moeten fabrikanten inzicht hebben in de materiaalsamenstelling van hun onderdelen. Testen gebeurt vaak met XRF-apparatuur of via chemische analyse. Hoewel er geen zichtbaar keurmerk is, wordt RoHS-conformiteit vaak vermeld op datasheets of in technische specificaties.
WEEE – verantwoordelijkheid voor afgedankte apparatuur
WEEE (Waste Electrical and Electronic Equipment) is geen technische certificering maar een wettelijke verplichting op producentenniveau. Fabrikanten of importeurs zijn verplicht om bij te dragen aan de inzameling en recycling van afgedankte apparaten. Dit geldt voor alle lidstaten van de EU, en omvat onder andere registratie bij nationale instanties (zoals Stichting OPEN in Nederland), rapportageverplichtingen en het voeren van het symbool van de doorgestreepte vuilnisbak op het productlabel.
WEEE is essentieel bij levering aan zakelijke eindklanten, overheden en projectmatige installaties. Non-compliance kan leiden tot boetes of uitsluiting van aanbestedingen.
UL-certificering (Verenigde Staten)
UL (Underwriters Laboratories) is een onafhankelijk testinstituut uit de VS. Hoewel UL-certificering meestal niet wettelijk verplicht is, wordt het door veel Amerikaanse klanten, verzekeraars en instanties wel als voorwaarde gesteld. UL garandeert niet alleen elektrische veiligheid, maar ook functionele betrouwbaarheid in kritieke situaties.
Voor beveiligingshardware zijn met name de volgende subnormen van belang:
- UL 294: Voor toegangscontroleapparatuur – inclusief eisen voor sabotagebestendigheid, fail-safe gedrag, en functionaliteit bij stroomuitval.
- UL 2043: Voor apparatuur die boven plafonds wordt gemonteerd – relevant bij integratie met luchtcirculatiesystemen.
- UL 2572: Voor systemen die communiceren met meldkamers of brandcentrales.
- UL 62368-1: Breed toegepaste norm voor AV en ICT-apparatuur, en opvolger van UL 60950.
UL vereist een formeel testtraject in eigen laboratoria of bij erkende partnerlabs. De fabrikant stuurt samples, technische documentatie en producttekeningen in. Na goedkeuring volgt inspectie van de productielocatie. Ook daarna blijft UL betrokken via jaarlijkse audits. Een succesvol gecertificeerd product krijgt een UL-classificatiecode (bijv. Access Control System – UL 294) en mag het UL-logo voeren.
Het is belangrijk te weten dat UL 294 verder gaat dan basisveiligheid: het kijkt ook naar prestatiekenmerken onder sabotagecondities, werking bij spanningsverlies en betrouwbaarheid van verbindingen – zeer relevant voor high-security toepassingen.
Meer informatie: https://www.ul.com
FCC-certificering (Verenigde Staten)
De FCC-certificering is in de VS verplicht voor apparaten die elektromagnetische interferentie kunnen veroorzaken, zoals digitale apparatuur en radiozenders. Dit betreft veelgebruikte componenten zoals IP-kaartlezers, draadloze sensoren of IoT-controllers.
Er zijn drie certificeringsroutes:
- Verification: Oudste vorm, vooral voor eenvoudige analoge producten. Wordt uitgefaseerd.
- Declaration of Conformity (DoC): Voor digitale apparaten. Het product wordt getest bij een geaccrediteerd lab en de fabrikant verklaart vervolgens zelf conformiteit.
- Certification: Verplicht voor radioapparatuur. Het testresultaat wordt beoordeeld door een Telecommunication Certification Body (TCB), waarna een uniek FCC ID wordt uitgegeven.
Typische testen zijn o.a. radiated emissions, conducted emissions, antenna power output, bandwidth control, en frequency stability. Het certificaat geldt alleen voor de VS; CE is geen alternatief.
Meer informatie: https://www.fcc.gov/oet/ea
EAC-markering (Euraziatische Economische Unie)
De EAC-markering is verplicht voor elektronische producten die worden verkocht in Rusland, Wit-Rusland, Kazachstan, Armenië en Kirgizië. Het is de tegenhanger van CE binnen de EAEU. Relevante technische normen zijn:
- TR CU 004/2011: Elektrische veiligheid
- TR CU 020/2011: EMC
De fabrikant moet een vertegenwoordiger aanstellen binnen de EAEU. Vervolgens wordt het product getest door een erkende instelling, en wordt een verklaring of certificaat van conformiteit afgegeven. CE-documentatie kan het proces versnellen, maar is geen formele vervanging.
Meer informatie: https://eaeunion.org
PSE-markering (Japan)
De PSE-markering is verplicht voor elektrische apparaten in Japan en valt onder de Electrical Appliance and Material Safety Law (DENAN). De regelgeving maakt onderscheid tussen:
- Specified Electrical Products: Strenge eisen, met verplichte certificering via een erkende RCAB (bijv. voedingen en adapters).
- Non-specified Products: Lichtere eisen; zelfverklaring toegestaan, maar naleving blijft de verantwoordelijkheid van de fabrikant.
CE of UL is niet geldig als alternatief. De PSE-markering komt in twee vormen: diamantvorm (voor specified) en cirkelvorm (voor non-specified).
Meer informatie: https://www.meti.go.jp/english/policy/economy/consumer/pse/
CCC-markering (China)
De China Compulsory Certification (CCC) is verplicht voor veel productcategorieën die in China op de markt worden gebracht – waaronder een groot deel van de elektrische beveiligingsproducten en automatiseringsapparatuur. CCC is te vergelijken met CE, maar de certificeringsprocedure is zwaarder en centraal aangestuurd door de Chinese overheid.
Producten worden ingedeeld in categorieën die corresponderen met Chinese GB-normen (nationale technische normen), zoals:
- GB4943.1-2022 – Informatie- en communicatietechnologie
- GB/T 9254.1-2021 – EMC-vereisten voor IT-apparatuur
Het product moet worden getest in een door de CNCA (Certification and Accreditation Administration of the People’s Republic of China) erkend laboratorium. Vervolgens moet de fabrikant een Chinese gemachtigde vertegenwoordiger aanstellen, en wordt de productielocatie onderworpen aan een initiële én jaarlijkse inspectie.
Dit maakt CCC kostbaar en bureaucratisch. Veel Europese fabrikanten kiezen pas voor CCC wanneer structurele verkoop of productie in China plaatsvindt. Alternatieven zoals CE of UL zijn niet geldig binnen China.
Meer informatie: https://www.cnca.gov.cn (Chinees)
Strategisch certificeren
Voor Europese fabrikanten met een focus op de EU en VS zijn CE, FCC en UL de belangrijkste certificeringen. Ze zijn respectievelijk juridisch verplicht (CE, FCC) of commercieel onmisbaar (UL). RoHS en WEEE zijn integraal onderdeel van de Europese markttoegang. EAC, CCC en PSE worden pas interessant bij structurele export of langdurige projecten in hun respectievelijke regio’s.
Certificeren is geen administratieve bijzaak. Het bepaalt of een product geleverd mag worden, of het verzekerd kan worden, en of het voldoet aan klantverwachtingen. Strategisch certificeren betekent: voldoen aan wettelijke vereisten, maar ook anticiperen op marktdynamiek en projecteisen.